Hitam Menjadi Putih atau Putih Menjadi Hitam?
Aku
cukup heran dengan sikapnya kini. Kini ia jadi tak berani lama-lama dalam
kegelapan. Malas untuk memasak, yah walaupun tetap memasak tapi tak ikhlas.
Hanya menganggap bahwa itu sebuah kewajiban saja. Hingga ia sering menyuruhku
memasak dengan alasan bahwa masakanku lebih enak darinya. Padahal aku sudah
sering mendengar ucapannya, “aku saikiki males masak, paleng wes waleh mbiyen
pusing gor mikirne bingung sesok arep mangan opo”. Setiap aku yang masak dan bertanya
seputar makanan. Ia selalu bilang, “masak opo wae baseng, seng penting mateng”.
“Makan
apa, Ma?”, tanyaku pada mama karena sayur dan lauk pagi sudah lenyap dari
siang.
“Yo
arep opo?”, jawab mamaku.
“Lho,
piye to. Ditanya malah balik nanya”, sahutku agak cengengesan.
“Koe
arep tuku opo?”
“Hmm,
mau bebek bakar yah ma”
“Ya,
ayok”, bapakku menyambung.
Aku langsung ke kamar siap-siap.
“Ayo,
pak”, menghampiri bapak.
“Masa
aku ditinggal sendirian”, ucap mama manja.
“Aaa,
mama manja deh”
“Yaudah,
naik mobil aja yok”, seru bapak.
Jadi berangkat bertiga naik
mobil. Itu nunjukin mama gak berani sendirian. Habis makan, kita bertiga
ngobrol.
“Koe penak saiki, Cha. Panganan
entek garek tuku. Aku ki mbiyen bingong mben mbengi. Sesok arep mangan opo,
mendeng le ndue duet ngono garek tuku sayor. Iki ora ndue. Ndadak ndeplok tiwol
neh. Tangi suboh, liane urong enek seng tangi”.
“Hmm, sedih ya kasian mamaku”,
sambil memeluknya.
“Gek mbiyen ki ora enek seng peduli.
Aku ki pernah loro, uhh sirah rosone arep pecah ki tak iket nggo kaen seng
kuenceng. Ngono gor tak kon ngeterne brobat ngono malah udur-uduran. Gek malah
ngomong, “alah wong isek kuat melaku mbok mangkat dewe lo”, motor seng tak
tunton ki tak duorong colne tibo nabrak pager. Astaghfirullahaladzim, nelongso
tenan aku ki. Aku mben sholat ki dongo, “Ya Allah, berilah aku ini suami yang
pengertian, perhatian, memiliki pemikiran luas, soal ganteng gak masalah”.
“Yaampun mama, kok tega to om-om
pakde ni, padahal uda sampai kaya gitu lo mama”, komentarku kasihan.
Aku
mengambil kelapa yang sudah dibersihkan, lalu memarut kelapa itu.
“Loh, koe marut kelopo to?”
“Iya, la ini”
“Owalah, kelingan jaman mbiyen yo
sakumure koe saiki paleng, aku tukang maruti klopo sepuluh-sepuluh. Nggo nggawe
minyak. Gek klopo mbiyen ki guedi-gedi sak endas maleng”.
“Bukan sekepala orang baik, ma?,
membercandai mama.
“Ya, ngapa ada embel-embel ndas
malengnya”, tambah bapak.
“Yo bioso ngomonge ngono”.
“Terus-terus lanjutin, ma”.
“Lek pas libor ngono. Maruti klopo
sepuluh-sepuluh. Nggo nggawe minyak. Gek klopo mbiyen ki guedi-gedi sak endas
maleng. La wong tani akeh klopo gek duet yo eman-eman le mek gor nggo tuku
minyak tok. Lek ora, yo pas sekolah tapi rodok siang ngono mangkate. Paleng yo
tak paruti, peres, tumpangne, gek ngko ngomong karo mbah kon ngelanjutne.
“Mbah, iki tulong lanjutne nggeh, aku arep sekolah”.
“Yoalah ho’oh, beda banget sama aku
sekarang”.
“Yo, koe penak saiki tingga, neng
jaman apik. Wes gak gelep meneh. Mbiyen ki mbengi gor neng ngomah dewe emple. Gek
gor nganggo senter kriyep-kriyep kae. Gek mesti bingong, aper solat le wudhu
neng mbouri. “Lak aku ra solat, setanne seneng menang. Lek aku solat yo rawani.
Akhire nekat gek ndang wudhu gek sholat”.
“Loh, kaya gitu kalo misalnya
kebelet pup gitu gimana, ma?, sambil agak tertawa mananyakannya.
“Uuh, mbiyen ki wc ne wc cemplung
gek adoh karo omah. Neng ngisor preng-preng meneh. Le kepepet tenan ngono tak
wadahi plastik”.
“Ahaha, diwadahin plastik. Terus
buangnya?”
“Gek tak uncalne ngono wae. Uhh,
seko aku SMP ki uwes mikirne sesok arep mangan opo. Mendeng le nduwe duet ngono
garek tuku. Iki ora ndue. Mben bulan yo dikeki karo Pakde topo sih nggo tuku
bumbu-bumbu dapor ngono. Pokoke opo seng dipengeni ki tak tahan. Mbiyen aku
ngante mimpi mangan bakso, ndelok konco ngante kegowo mimpi. La nek tak tokokne
bakso gor mangan sekai entek. Mendeng tak nggo tuku sayur iso kanggo wong
seomah”.
Mama,
mengulang ceritanya, mamaku memang diulang-ulang kalau bicara gitu. Pernah aku
protes tadi udah bilang. Ya, dengerin aja deh gitu intinya.
“Kalau sekarang mbok sampe bosen ma
makan bakso”.
“Mbiyen juga tangi suboh, ndeplok
tiiwul. Pokoke ki wes koyo wong rumah tangga kae. Dadi ora mikirne pelajaran.
Yo ngeneki ora pinter mbanget. Seng penting sekolah iso entok ijazah. Aku ki yo
bocah nekat”.
“La nekat gimana to, ma?”
“Aku ki pikirane dewasa dewe, yo
piye walaupun gak eneng seng ngajari nasehati tapi wes terjun langsung. Yo
piye, mamak wes gak enek, bapak nggon Kota Bumi, Mbah Yam istri keloro. Kuliah
mbiyen aki nekat lo. Mikir dewe, aku le koyo ngene pesti entuke gor petani gek
aku ngko tandur. Aduuh, gak gelem aku koyo ngono. Akhire nekat kuliah, pokoke
mben dino yo diseneni tapi aku wes nekat kok orapopo. Wong kuliahe uwes selang
siji opo loro tahun seko SMA. Le SMA juga arep ngajar gak iso. Minimal ki harus
S1 atau D3”.
“Hmm, mama ini bocah nekat. Wah
cerita lagi, ma”.
“Ee, mbiyen aku jek cilike sering
mbantoni mama jalan neng Pasar Metro kae nggowo rambutan apo sayur-sayur
taneman. Gek engko ditukokne jajan. Le ora melu neg pasar yo tai reti lek neg
pasar. Dilut-dilut ngindek neng pintu. Lek suwi ngono nunggoni neng ndalan
nggowo jajan. Ngono yo wes dibungkusi seakeh anake. Le ora yo ngko enek seng
njukok lebih. Koyo geblek ngono, lek ora dadar gulong, atau bakpo. Tapi mbiyen
nyebute kueh dengkul mlocot”.
“Apaan sih kue dengkul melocot. Lucu
amat ngasih namanya mah”, komentarku sambil tertawa karena nama makanan itu
lucu.
“Yo bakpo kui kueh dengkul mlocot
ki”.
“Aku ki wonge ruajin mbiyen. Mboh
saiki kok rodok malesan”.
“Tapi sekarang aja rajin gitu,
gimana dulunya?”.
“Uhh, halaman rumah ki ora enek
rumput sama sekali. Padahal halamane yo luas gek tak tanduri kembang-kembang.
Apalagi gek kembange warna-warni ngono. Uhh, seneng aku ndelokne. Tapi saikiki
rodong males yo kadang berapa hari ora tak sapu omahe to. Tapi dong silite
bolong yo resik-resik kuabeh. Tergantung mood”.
“Wiss, mama pake bahas gaul loh”.
“Yo iyo lah”
“Haha, aseklah”
“Jane ki le mben hari minggu ngono
koe seng masak. Masakanmu ki enak”.
“Hee, eleh alasan”
“Yoo, aku ki saiki muales le kon
masak. Mending resik-resik, lek resik-resik sueneng aku. Opo wes waleh mbiyen
tukang masak ngante, halahh koyo ngono lah”.